Δέλτα του Έβρου

Είχαμε μια επιθυμία από καιρό να επισκεφτούμε το Δέλτα του Έβρου.  Είναι αυτό που σας έχω πει για τις γραμμές των νερών και τη γοητεία που αποπνέουν οι υδάτινοι τόποι.  Το Δέλτα του Έβρου βέβαια για έναν επιπλέον λόγο μας τράβηξε, γιατί είναι ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους που έχουμε στον τόπο μας και προστατευόμενος (;) από τη Συνθήκη Ραμσάρ.

Οι περιγραφές που είχαμε ακούσει και διαβάσει αφορούσαν στην καλοκαιρινή περίοδο αλλά σκεφτήκαμε ότι θα ήταν πρόκληση το “ταξίδι” στην περιοχή μες στο καταχείμωνο.

Όταν ήλθαμε σε τηλεφωνική επαφή με το Δήμο Φερών, μας απέτρεψαν να πάμε, γιατί οι συνθήκες ήταν αρκετά δύσκολες λόγω του ψύχους.  Εμείς επιμέναμε και έτσι ο αντιδήμαρχος μας συνέστησε να είμαστε προσεκτικοί και προετοιμασμένοι μιας και η περιήγηση θα ήταν και χερσαία αλλά και μέσα στο ποτάμι.  Μπορεί κανείς να διαλέξει.  Το ένα, το άλλο η και τα δύο.  Και τα δύο είπαμε, και ξεκίνησε το ταξίδι για την εσχατιά της Ελλάδας.  Καταλύσαμε στην Αλεξανδρούπολη και την επόμενη ημέρα νωρίς το πρωί συναντήσαμε στο Μοναστηράκι τον οδηγό και βαρκάρη που μας συνέστησε ο αντιδήμαρχος.

- Τι αυτοκίνητο έχετε;

- Αυτό, του είπαμε.

- Ωραία γιατί έχει λασποτόπια και αναχώματα και δεν πάει ότι να ΄ναι.

- Τα ρούχα σας είναι ζεστά;

- Nαι.

Η διαδικασία έκδοσης αδειών και για τους τρεις μας δεν κράτησε πολύ και σύντομα βρεθήκαμε μέσα σε φυλάκια ελέγχου, περίπολα, υπερυψωμένες σκοπιές, κανάλια υδάτινα, παρυδάτια βλάστηση με Φράξους, Σκλήθρα και Αρμύρες.  Και τι άλλο;  πουλιά.  Ατέλειωτα πουλιά, που επέπλεαν, που πέταγαν η κούρνιαζαν χωρίς να ενοχλούνται από την παρουσία μας.  Η φωτογράφηση δεν επιτρέπεται, η περιοχή είναι αρκετά φορτισμένη στρατιωτικά και έτσι οι εικόνες φωλιάζουν μόνο στο κεφάλι μας και όχι στο film της μηχανής.  Λιμνοθάλασσα Δράνα, Μονολίμνη, Βουλγαρούδα και Αβγανών.  Δυτικός βραχίων (Παλιομαρίτσα), Κάλαβος, αντλιοστάσια και Δασικό οίκημα.

Όσο η πορεία μας πήγαινε δυτικότερα και νότια τόσο το τοπίο άλλαζε.  Η βλάστηση χαμήλωνε και έδινε τη θέση της σε υγρολίβαδα, καλλιεργήσιμες εκτάσεις, καλαμιώνες, αμμοθίνες, αλμυρόβαλτους και λιμνοθάλασσες.  Όταν απομακρυνθήκαμε από τα σημεία της απαγόρευσης και πλησιάζαμε στο Δασικό οίκημα που ήταν δεμένη η βάρκα, το κλείστρο της μηχανής πήρε μπροστά.  Κύκνοι, φλαμίνγκο, παπιά, φαλαρίδες, κορμοράνοι, πελεκάνοι, θαλασσαετοί μας συντρόφευαν μέχρι να φτάσουμε στη βάρκα.  Σμήνη ολόκληρα από υδρόβια πουλιά μεταναστεύουν κατά τη διάρκεια του χειμώνα από τις βόρειες περιοχές της κεντροανατολικής Ευρώπης σε αυτό εδώ το καταφύγιο.

Βγήκαμε από το αυτοκίνητο μετά από περίπου μία ώρα διαδρομής.  Η θερμοκρασία κοντά στο -5°.  Η ακροποταμιά παγωμένη.  Φορέσαμε ό,τι είχαμε και δεν είχαμε.  Με τα κουπιά σπάσαμε το πάγο να ξεκολλήσει η πλάβα.  Σειρά έχει η Yamaha.  Πρέπει να πήρε με τις διακόσιες.  Μην σκεφτείτε σωσίβια και λοιπά σωστικά μέσα.  Εξάλλου και να είχε θα ήταν αδύνατο να μας χωρέσουν από τον όγκο των ρούχων που φορούσαμε.  Τα “καμένα” χέρια του βαρκάρη από τις παγωνιές και τη “καλοπέραση” της ζωής στο ποτάμι τσέκαραν επανειλημμένα τη λειτουργία του κινητού.  Πήρε στο σπίτι του.  Μόλις κινήθηκε η βάρκα στο νερό, μας λέει, ότι επισκέπτες πρώτη φορά βάζει χειμώνα στο ποτάμι.  Ανησυχούσε αν θα πάνε όλα καλά.  Μας ρώτησε τι θέλουμε να δούμε.  Όλα του λέμε, και άρχισε το ταξίδι σε έναν άλλο κόσμο.

Το μόνο που μας ενοχλούσε ήταν ο θόρυβος της μηχανής.  Δεν πειράζει είπαμε μέσα μας και κάποια στιγμή που έσβησε, μας φάνηκε ο θόρυβος πολύ φιλικός.  Δεν ξέρω τι ήταν αυτό που τον έκανε και μας πήγε σε μέρη που δεν πάνε όλοι.  Ίσως το ότι δύο βαρεμένοι “χαμουμτζήδες” βρέθηκαν εκεί “με το ματάκι παιχνιδιάρικο και το κεφάλι πάνω στον πάγκο του χασάπη”.  Ίσως για το δικό του “κομμάτι” να μας πείσει για την άλλη Ελλάδα της εσχατιάς και των συνόρων, για το περισσό σθένος και την ανδρειοσύνη του τόπου του.

Ακούραστος, γνώριζε το ποτάμι σαν την παλάμη του.  Μην φανταστείτε ότι είναι μια απλή κοίτη που σε βγάζει στη θάλασσα.  Ατέλειωτα κανάλια και νησίδες.  Περάσματα δυστυχισμένων ψυχών και απελπισίας.  Το “εμείς” και το “απέναντι”.  Υδάτινοι δρόμοι με βαριά κληρονομιά και ιστορία. Ας είναι.

Άπλωνες τα χέρια σου και άγγιζες τις καλαμιές που έγερναν το κορμί τους στο πέρασμα της πλάβας.  Το νερό πότε μουντό και πότε γαλάζιο, ανάλογα με τα τερτίπια του ουρανού.  Το “απέναντι” κοντύτερα απ΄ το “εμείς” κάποιες φορές, έτσι για να πούμε μέσα μας ότι οι άνθρωποι δεν έχουν να μοιράσουν τίποτα, “παρ΄ εξόν ένα μήλο, ένα πράσινο μήλο”.

Βρεθήκαμε στην Ευθυγράμμιση, μια ανθρώπινη παρέμβαση στο κορμί του ποταμού για της ανάγκες της πατρίδας μας είπε ο βαρκάρης.  Αριστερά μας η νησίδα Σκέπη, δεξιά μας οι Τόποι και μπροστά μας, το Λιμνιό.  Μετά από εκεί ευθεία μπροστά το Πέλαγος.  Η συνάντηση του ποταμού με τη θάλασσα.  Το γλυκό με το αλμυρό, να συνθέτουν και να δημιουργούν.  Η εικόνα σε φοβίζει λίγο μιας και βρίσκεσαι στη μέση του πουθενά.  Μόνο νερό σκούρο χωρίς διαύγεια χωρίς στεριές και ο ουρανός ένα με τον ορίζοντα.

Κάποια στιγμή δεν αντέξαμε και του είπαμε να μας πάει στην αμμονησίδα με τα φλαμίνγκο.  Θέλει λίγο χρόνο παραπάνω, μας είπε και μας έδειξε στο βάθος του ορίζοντα ένα μικρό κομμάτι γη που ξεχώρισε από τη θάλασσα.  Πάνω εκεί γινόταν Παγκόσμιο Forum πουλιών.  Μας πήγε τόσο κοντά που η προπέλα της Yamaha βρήκε κάτω.  Πάλεψε με τα κουπιά, αλλά του ζητήσαμε να σταματήσει.  Ωραία αφού ευχαριστηθήκατε πάμε πίσω τώρα στην καλύβα μου να φάμε κάτι.

Είσοδος στην Ευθυγράμμιση και αριστερά για την νησίδα Σκέπη.H επιστροφή το ίδιο όμορφη.  Η περιέργεια για τη ζωή στις καλύβες του Έβρου μεγάλη. Μην κάνετε όνειρα για κάποια αρχιτεκτονική και παράδοση.  Παραπήγματα με υλικά τα γνωστά σε όλους, νοβοπάν, νάιλον, τσίγκοι, στρατζαριστό και ελλενίτ.  Σε κάθε καλύβα αναρτημένη η Ελληνική παρέα με τη σημαία του Βυζαντίου.  Όπως μας είπε ο βαρκάρης μας, τα καταλύματα αυτά εξυπηρετούν τους ντόπιους ψαράδες και κατά την κυνηγετική περίοδο τα νοικιάζουν στους κυνηγούς.  Ο εσωτερικός τους εξοπλισμός είναι αρκετά σημαντικός.  Θέρμανση με πετρελαιόσομπες, κρεβάτια, τραπέζι, καρέκλες, στοιχειώδη τρόφιμα και ότι άλλο χρειαζούμενο για μαγείρεμα και σερβίρισμα.  Το WC εν τη υπαίθρω.

Ένας γείτονας ψαράς είχε πιάσει κάτι “ιταλούς” τους λένε και “πεταλούδες” και ο βαρκάρης μας του ζήτησε μερικούς για το φαγητό μας.  Τους ξελέπιαζε και σπαρταρούσαν ακόμα.  Τους έριξε στο τηγάνι και σε λίγο γλείφαμε τα δάχτυλα μας.  Κρασί μπόλικο και κουβέντα για τη ζωή στο ποτάμι.  Τα παιδιά του μεγάλωσαν τρώγοντας ψάρια και κυνήγι.  Τα τελευταία χρόνια κάνει και τον ξεναγό.  Δεν έβγαλε μιζέρια και μαράζι.  Μας είπε όταν για πρώτη φορά κατέβηκε στη Αθήνα και τον πήγαν για μπάνιο σε κάποια παραλία της Αττικής.  Εκεί είχε Αρμυρίκια και έκοψε μερικές κλάρες γιατί τον εμπόδιζαν να στρώσει την πετσέτα του, από κάτω.  Ο κόσμος λοιπόν διαμαρτυρήθηκε, κάλεσε το λιμεναρχείο και τον συνέλαβαν για καταστροφή της παραθαλάσσιας βλάστησης.

- Καλά, πώς κάνετε έτσι, εμείς εκεί απάνω αυτά τα έχουμε για πέταμα.

Και έτσι τον άφησαν.

Στην επιστροφή μας έβαλε στο σπίτι του στο Μοναστηράκι.  Η γυναίκα του μας περίμενε ανήσυχη.  Ήταν και περασμένη η ώρα.  Θα πιείτε ένα σιχτίρ καφέ και πάρτε δρόμο.  Η αμοιβή του με το παραπάνω.  Τον ρωτήσαμε τι θα ΄θελε να του στείλουμε από την Αθήνα.

- Εκεί στο Βύρωνα έχετε ένα καλό μαγαζί - το Jordan - με καλά φυσίγγια.  Στείλτε μου μια κούτα.

Πήγαμε αλλά τέτοια δέματα δεν πάνε με το ταχυδρομείο μας είπαν.

Αργά το απόγευμα επιστρέψαμε στην Αλεξανδρούπολη.  Το ταξίδι μας τις επόμενες μέρες συνεχίστηκε στ το Δάσος της Δαδιάς, στο Σουφλί, στο Διδυμότειχο, στον Αρδά, στον Κοκκινοπόταμο, στην Ορεστιάδα, στις Καστανιές, στα Δίκαια πλάι στο τριεθνές και στο ακριτικό Ορμένιο, απέναντι στο Βουλγαρικό Svilengrad.

Δεν θα πούμε τίποτα για αυτούς τους τόπους παρά μόνο μια φωτογραφία θα σας δείξω από το σιδηροδρομικό σταθμό του Ορμένιου, έτσι για το “προσκύνημα” σε αυτό το σημείο της όμορφης Ελλάδας.

 

• Χρήσιμα: www.evros-delta.gr,  www.feres.gr
• ΗΡΑ HOTEL: Διεύθυνση: Λ. ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 179 Αλεξανδρούπολη  Tηλέφωνο: 2551025995