Η αράχνη «μαύρη χήρα» υπάρχει στην Ελλάδα
Εχουμε στην Ελλάδα αράχνες του είδους «μαύρη χήρα»; Οπως διαβάσαμε, υπήρξαν περιστατικά δηγμάτων αράχνης «μαύρης χήρας» στην Ελλάδα.
Το 1ο 15ήμερο του μηνός Ιουλίου 2011 καταγράφηκαν στην Ελλάδα τρία πιθανά κρούσματα δήγματος της αράχνης «μαύρης χήρας» (latrodectusmactanstredecimguttatus) σε άρρενες ενήλικες. Τα 2 περιστατικά σημειώθηκαν στην περιοχή του Πύργου Ηλείας και το τρίτο στην περιοχή της Αλεξανδρούπολης. Πρόκειται για τρεις άνδρες ηλικίας 24, 64 και 66 ετών αντίστοιχα.
Σε όλους αναφέρθηκε δήγμα εντόμου σε διάστημα μισής έως 2 ωρών πριν να προσέλθουν στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων κάθιδροι με έντονο πόνο στην περιοχή γύρω από το δήγμα, αλλά και στην περιοχή της όσφυος ή των κάτω άκρων, συμπτώματα από το καρδιοναπνευστικό και κλινική εικόνα οξείας κοιλίας. Σε όλους βρέθηκε αυξημένη κρεατοφωσφοκινάση (CPK). Μετά από αίτημα των θεραπόντων ιατρών σε δύο ασθενείς χορηγήθηκε ο αντιορός ARACMYN PLUS από το Κέντρο Επιχειρήσεων (ΚΕΠΙΧ) του ΚΕΕΛΠΝΟ.
Όλοι οι ασθενείς μετά την επιτυχή θεραπευτική αντιμετώπιση, ανάρρωσαν πλήρως και εξήλθαν του νοσοκομείου. Ένας μόνο εκ των ασθενών χρειάστηκε να εισαχθεί στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, όπου ανάρρωσε όμως πολύ σύντομα (4 ημέρες νοσηλείας) από τη στιγμή που του χορηγήθηκε το αντίδοτο.
Πιθανολογείται ότι τα δήγματα προήλθαν από την αράχνη «μαύρη χήρα» λόγω της συμπτωματολογίας των ασθενών, της θετικής οργανικής ανταπόκρισής τους στο χορηγούμενο αντιορό ARACMYNPLUS και στην εικόνα της περιοχής του δήγματος των ασθενών, που μας μετέφεραν οι θεράποντες ιατροί. Δε βρέθηκε το ίδιο το έντομο, έτσι ώστε να γίνει αυτοψία σε αυτό.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι δεν έχει δοθεί άδεια κυκλοφορίας στο συγκεκριμένο αντίδοτο από τον ΕΟΦ και είναι στην 3η φάση της πειραματικής διαδικασίας από τον Food and Drug Administration FDA. Παρά ταύτα, επειδή δεν υπάρχει κάποιο άλλο αντίδοτο, ελεύθερο παρενεργειών, το ARACMYNPLUS χορηγήθηκε με τη σύμφωνη γνώμη των θεραπόντων γιατρών, κατόπιν υπόδειξης του Κέντρου Δηλητηριάσεων.
Η αράχνη «μαύρη χήρα» ενδημεί στην Ελλάδα και γενικά στη Νότια Ευρώπη. Ανήκει στο γένος Latrodectus και το όνομά της αναφέρεται στην τάση των θηλυκών σε ορισμένα είδη να καταβροχθίζουν το αρσενικό μετά το ζευγάρωμα. Δεν είναι όλες οι αράχνες του συγκεκριμένου γένους μαύρες στο χρώμα. Στο ίδιο γένος ανήκουν: η καφέ χήρα (latrodectusgeometricus), η latrodectusbishopi, η latrodectusvariolous & hesperus.
Η LatrodectusHasselti είναι ενδημική της Αυστραλίας, ενώ η Latrodectustredecimguttatus & Latrodectuspallidus είναι ενδημικές της Ευρώπης και της Βορείου Αμερικής. Η Latrodectusindistinctus ανευρίσκεται στη Βόρειο Αμερική.
Η ενήλικη θηλυκή αράχνη «μαύρη χήρα» είναι περίπου 2 cm σε μήκος, είναι γυαλιστερή μαύρη και φέρει κόκκινο-πορτοκαλί κλεψύδρα ή σημείο στην κοιλιακή χώρα. Το αρσενικό είναι πολύ μικρότερο, καφέ χρώματος, και είναι ανίκανο να προκαλέσει δηλητηρίαση σε ανθρώπους. Τα νεαρά θηλυκά του είδους είναι καφετιά, αλλά έχουν τη γενική σωματική μορφολογία των ενηλίκων. Όμοια μορφολογικά είναι και τα νεαρά αρσενικά του είδους.
«Ανεπιθύμητες» συναντήσεις με την αράχνη «μαύρη χήρα» μπορεί να έχει κανείς σε γκαράζ, αχυρώνες, βοηθητικά κτίσματα και το φύλλωμα θάμνων. Το δηλητήριο που παράγεται από την αράχνη «μαύρη χήρα» λέγεται α-λατροτοξίνη έχει τοξική επίδραση επί του ανθρωπίνου οργανισμού ανοίγοντας τους κατιονικούς διαύλους (συμπεριλαμβανομένων των διαύλων Ca) προσυναπτικά, προκαλώντας αυξημένη έκλυση πολλαπλών νευροδιαβιβαστών.
Κλινικά, οι κύριες επιδράσεις είναι νευρολογικές. Ο αρχικός πόνος στο σημείο του δήγματος μπορεί να περάσει απαρατήρητος. Το δήγμα μπορεί να έχει διάμετρο μιας κεφαλής καρφίτσας. Μέσα σε περίπου μια ώρα από τη στιγμή του δήγματος, ξεκινούν τα συστηματικά συμπτώματα και μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και μερικές ημέρες. Μυϊκές κράμπες μπορεί να παρατηρηθούν σε τοπικό επίπεδο, στην περιοχή γύρω από το δήγμα με τάση να επεκταθούν σε μεγάλες μυϊκές ομάδες, όπως της κοιλιάς, της πλάτης, του στήθους, και των μηρών. Συμμετοχή μπορεί να έχουν οι λείοι μύες, όπως αυτοί που περιβάλλουν το βρογχικό δέντρο ή το ενδομήτριο.
Συχνά συμπτώματα μετά το δήγμα είναι η ναυτία, ο έμετος, η κεφαλαλγία, το άγχος. Τα ευρήματα κατά τη φυσική εξέταση μπορεί να είναι τα ακόλουθα: Υπέρταση, ταχυκαρδία, εφίδρωση.
Σε τοπικό επίπεδο, γύρω από την περιοχή του δήγματος μικροσκοπικά σημεία Fang (χαρακτηριστικό σημάδι από το δήγμα της αράχνης «μαύρης χήρας») μπορεί να είναι ορατά.
Οι τοπικές επιδράσεις συνήθως περιορίζονται σε ένα μικρό εξέρυθρο κύκλο και/ή σκληρία γύρω από την άμεση περιοχή δήγματος. Μπορεί να εμφανιστεί έντονο κοιλιακό άλγος που μπορεί να μιμηθεί οξεία κοιλία. Νευρολογικά παρατηρείται ήπια αδυναμία, και έχουν επίσης περιγραφεί δεσμιδώσεις και βλεφαρόπτωση, προσωπείο Latrodectus, που χαρακτηρίζεται από σπασμό των μυών του προσώπου, οιδηματώδη βλέφαρα και δακρύρροια.
Τέλος, βρογχόρροια και πνευμονικό οίδημα έχουν περιγραφεί σε Ευρώπη και Νότιο Αφρική.
Τα περισσότερα δήγματα αραχνών «μαύρων χήρων» μπορεί να διαχειρίζονται με οπιοειδή αναλγητικά και καταπραϋντικά - υπνωτικά. Το αντίδοτο μπορεί να ενδείκνυται για ασθενείς που αντιμετωπίζουν σοβαρό βαθμό δηλητηρίασης με πόνο ιδιαίτερα έντονο στην περιοχή της κοιλίας, της οσφύος, των ποδών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η χορήγηση αντιδότου οδηγεί στην επίλυση των περισσότερων συμπτωμάτων μισή ώρα μετά τη χορήγηση.
Μελέτες δείχνουν ότι οι βενζοδιαζεπίνες είναι πιο αποτελεσματικές συγκριτικά με τα μυοχαλαρωτικά για την αντιμετώπιση των μυαλγιών. Τα αντιβιοτικά δεν ενδείκνυνται.
Πηγή: Ενημερωτικό Δελτίο ΚΕΕΛΠΝΟ Ιούλιος 2011 Αρ. 05/ Έτος 1ο ISSN 1792-9016 (keelpno.gr)